Nộp hồ sơ thành lập, đăng ký hộ kinh doanh cá thể ở đâu?

1. Hộ kinh doanh cá thể là gì?

Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.

Đăng ký kinh doanh là nghĩa vụ bắt buộc đối với cá nhân có thu nhập từ hoạt động sản xuất, cung ứng dịch vụ. Khi một cá nhân kinh doanh nhưng không đăng ký sẽ bị thu thuế nếu bị phát hiện, số thuế phải nộp sẽ lớn hơn rất nhiều với thuế đóng cho nhà nước nếu người này đăng ký kinh doanh đúng luật.

– Đặc điểm của hộ kinh doanh cá thể:

• Hộ kinh doanh cá thể sẽ không có tư cách pháp nhân so với các loại hình doanh nghiệp khác;
• Đối tượng đăng ký hộ kinh doanh cá thể là hộ gia đình / cá nhân / thành viên hộ kinh doanh đều phải là người có quốc tịch Việt Nam;
• Hộ kinh doanh cá thể có quyền kinh doanh tại nhiều địa điểm nhưng bắt buộc đăng ký một trụ sở chính tại một địa điểm duy nhất;
• Hộ kinh doanh cá thể không có giới hạn về số lượng lao động được sử dụng;
• Hộ kinh doanh cá thể có quyền thuê người quản lý việc kinh doanh;
• Những loại thuế hộ kinh doanh cá hể cần nộp bao gồm: Thuế giá trị gia tăng, Thuế thu nhập cá nhân; Thuế môn bài;
• Hộ kinh doanh cá thể chỉ được dùng hóa đơn bán hàng, không được dùng hóa đơn đỏ (hóa đơn VAT).

– Quyền và nghĩa vụ của chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký hộ kinh doanh:

• Chủ hộ kinh doanh thực hiện các nghĩa vụ thuế, các nghĩa vụ tài chính và các hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh theo quy định của pháp luật;
• Chủ hộ kinh doanh đại diện cho hộ kinh doanh với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật;
• Chủ hộ kinh doanh có thể thuê người khác quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh. Trong trường hợp này, chủ hộ kinh doanh, các thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký hộ kinh doanh vẫn chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác phát sinh từ hoạt động kinh doanh;
• Chủ hộ kinh doanh, các thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký hộ kinh doanh chịu trách nhiệm đối với các hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh;
• Các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật. 

2. Điều kiện cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cá thể

Để một hộ kinh doanh cá thể được hoạt động hợp pháp, chủ hộ kinh doanh cần phải có Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được cấp cho hộ kinh doanh thành lập và hoạt động theo quy định Nghị định 01/2021/NĐ-CP. Theo quy định của pháp luật hiện hành, điều kiện để cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cần chú ý những điều sau đây:

+ Chủ thể được đăng ký hộ kinh doanh cá thể, bao gồm:

• Công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật dân sự;
• Hộ gia đình tham gia sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và bán quà vặt, hàng rong, kinh doanh lưu động, thời vụ, dịch vụ có thu nhập thấp không cần đăng ký hộ kinh doanh trừ những ngành nghề kinh doanh có điều kiện;
• Cá nhân tham gia thành lập, góp  vốn cho hộ kinh doanh cá thể, nhưng không thể cùng lúc là chủ của doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp  danh nếu như không có sự nhất trí của các thành viên hợp danh khác.

Lưu ý: Mỗi người chỉ được thành lập 01 hộ kinh doanh cá thể xét trên phạm vi toàn quốc.

+ Địa điểm kinh doanh hộ cá thể:

• Địa điểm kinh doanh hộ cá thể là nơi hộ kinh doanh tiến hành việc kinh doanh;
• Một hộ kinh doanh có thể hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm khác nhau nhưng chỉ có một trụ sở chính tại duy nhất một địa điểm, cần thông báo cho cơ quan quản lý thuế và thị trường trực thuộc với các địa điểm còn lại.

Lưu ý: Không cần có hộ khẩu tại nơi đăng ký thành lập hộ kinh doanh, bạn vẫn có thể thành lập hộ kinh doanh bình thường, miễn là chứng minh được có quyền sử dụng địa điểm thành lập hộ kinh doanh hợp pháp: hợp đồng thuê, mượn nhà và giấy tờ công chứng nhà đất thuê.

+ Đặt tên hộ kinh doanh đúng theo quy định:

• Hộ kinh doanh có tên gọi riêng. Tên hộ kinh doanh bao gồm hai thành tố theo thứ tự sau đây: Cụm từ “Hộ kinh doanh” và tên riêng của hộ gia đình. Tên riêng được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, các chữ F, J, Z, W có thể kèm theo chữ số, ký hiệu;
• Tên hộ kinh doanh không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc để đặt tên riêng cho hộ kinh doanh;
• Hộ kinh doanh không được sử dụng các cụ từ “Công ty”, ” doanh nghiệp” để đặt tên hộ kinh doanh;
• Tên riêng hộ kinh doanh không được trùng với tên riêng của hộ kinh doanh đã đăng ký trong phạm vi cấp huyện và tên riêng của hộ kinh doanh không vi phạm nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đã được bảo hộ tại Việt Nam.

+ Ngành, nghề đăng ký kinh doanh không bị cấm đầu tư kinh doanh: 

• Hộ kinh doanh được quyền kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện kể từ khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và phải bảo đảm đáp ứng các điều kiện đó trong quá trình hoạt động. Việc quản lý nhà nước đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và kiểm tra việc chấp hành điều kiện kinh doanh của hộ kinh doanh thuộc thẩm quyền của cơ quan chuyên ngành theo quy định của pháp luật chuyên ngành;
• Khi đăng ký thành lập, thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh của hộ kinh doanh cần điền rõ ngành, nghề trên Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh và cần thông báo thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh;
• Trường hợp hộ kinh doanh kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra Thông báo yêu cầu hộ kinh doanh tạm ngừng kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, đồng thời thông báo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.

– Giá trị pháp lý của Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh:

+ Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được cấp trên cơ sở thông tin trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh do người thành lập hộ kinh doanh tự khai và tự chịu trách nhiệm. Do đó, chủ hộ kinh doanh có quyền lựa chọn thông tin theo mình mong muốn để được cấp một giấy đăng ký kinh doanh ưng ý;

+ Các thông tin trên giấy chứng nhận có giá trị pháp lý kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và hộ kinh doanh có quyền hoạt động kinh doanh kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

+ Trường hợp hộ đăng ký kinh doanh đăng ký ngày bắt đầu hoạt động kinh doanh sau ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh thì hộ kinh doanh được quyền hoạt động kinh doanh kể từ ngày đăng ký, trừ trường hợp kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. 

Như vậy, Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hộ cá thể là một giấy tờ pháp lý của tổ chức. Do đó, nó chính là giấy tờ được sử dụng để xuất trình cho hộ kinh doanh trong giao dịch dân sự và thực hiện các thủ tục hành chính.

3. Cơ quan tiếp nhận đăng ký hộ kinh doanh cá thể

Theo quy định của pháp luật hiện hành, việc đăng ký hộ kinh doanh cá thể được thực hiện tạo Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh. Các cơ quan đăng ký kinh doanh được pháp luật quy định là Cơ quan đăng ký kinh doanh được tổ chức ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, bao gồm :

• Ở cấp tỉnh: Phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư. Phòng đăng ký kinh doanh có thể tổ chức các điểm để tiếp nhận hồ sơ và kết quả thuộc phòng đăng ký kinh doanh tại các địa điểm khác nhau trên địa bàn cấp tỉnh;
• Ở cấp huyện: Phòng Tài chính – Kế hoặc thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện (cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện).

Cụ thể,

+ Hiện nay khi muốn đăng ký thành lập hộ kinh doanh cá thể thì phải nộp hồ sơ tại Bộ phận một cửa / Bộ phận tiếp nhận hồ sơ – thủ tục hành chính trong Ủy ban nhân dân quận / huyện nơi hộ kinh doanh đặt địa chỉ kinh doanh (nếu địa phương đó đã có bộ phận một cửa).

+ Sau khi tiếp nhận hồ sơ thì hồ sơ sẽ được chuyển cho Phòng Tài chính – Kế toán để thẩm duyệt hồ sơ;

+ Nếu hồ sơ hợp lệ thì cần được Bộ phận một cửa / Bộ phận tiếp nhận hồ sơ – thủ tục hành chính để nhận Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Nếu hồ sơ không hợp lệ thì sẽ có văn bản trả lời lý do hồ sơ bị từ chối.

Như vậy,  cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện là Phòng tài chính – kế hoạch thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện. Tuy nhiên, hiện nay với cơ chế “một cửa”, thủ tục đăng ký kinh doanh không phải nộp trực tiếp lên Phòng Tài chính – Kế hoạch mà nộp qua Bộ phận hành chính công (Bộ phận một cửa) của Ủy ban nhân dân cấp huyện. Hồ sơ sẽ được chuyển từ bộ phận một cửa đến cơ quan chuyên môn là Phòng Tài chính – Kế toán để giải quyết.

Lưu ý: Việc nộp đăng ký hộ kinh doanh cá thể được nộp trực tiếp hoặc nộp qua đường bưu điện đến Bộ phận hành chính công Ủy ban nhân dân cấp huyện. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các địa phương trên cả nước yêu cầu hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh phải được nộp qua Cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến của tỉnh / thành phố đó. Đặc biệt, đối với các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh thì bắt buộc phải đăng ký trực tuyến khi thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể.

4. Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể

– Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể:

Khi tiến hành thủ tục xin cấp Giấy phép kinh doanh hộ cá thể, chủ hộ kinh doanh cần chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm các mục giấy tờ sau đây:

1. Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh. Nội dung Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh gồm: Tên hộ kinh doanh, địa chỉ địa điểm kinh doanh, số điện thoại, số fax, thư điện tử (nếu có); Ngành, nghề kinh doanh; Số vốn kinh doanh; Số lao động;
2. Bản sao giấy tờ pháp lý (chứng minh nhân dân / căn cước công dân / hộ chiếu) của cá nhân đối với chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh;
3. Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh;
4. Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh;
5. Ngoài ra có thể cần: các chứng chỉ bằng cấp đối với ngành nghề có điều kiện (sao y công chứng); Hợp đồng thuê nhà hoặc mượn nhà giữa chủ nhà và chủ hộ kinh doanh phải được ký trực tiếp không thông qua trung gian và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sao y chứng thực; Văn bản ủy quyền kèm giấy tờ pháp lý cá nhân đối với người nhận ủy quyền thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh; …

– Quy trình thủ tục thành lập hộ kinh doanh cá thể:

Người đăng ký thành lập hộ kinh doanh cá thể có thể gửi hồ sơ đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trực thuộc địa điểm kinh doanh. Trình tự giải quyết yêu cầu đề nghị đăng ký như sau:

1. Chuẩn bị hồ sơ đăng ký thành lập hộ kinh doanh cá thể theo quy định;
2. Nộp hồ sơ đăng ký thành lập hộ kinh doanh đến cơ quan có thẩm quyền phù hợp theo quy định;
3. Xét duyệt, bổ sung và nhận kết quả đăng ký hộ kinh doanh:

• Hộ kinh doanh chờ tin từ chuyên viên xét duyệt và bổ sung giấy tờ nếu có yêu cầu;
• Hồ sơ được xử lý và được xét duyệt bởi lãnh đạo phòng, sau đó chuyển sang lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp huyện duyệt, cuối cùng chuyển đến Bộ phận tiếp nhận rồi trả cho hộ kinh doanh;
• Sau khi nhận giấy chứng nhận thành lập hộ kinh doanh cá thể, hộ kinh doanh đăng ký kê khai thuế với cơ quan thuế và chính thức được hoạt động cá thể.

– Thời hạn giải quyết: 

• Giấy chứng nhận đăng ký thành lập kinh doanh được cấp cho người đăng ký trong vòng 03 ngày làm việc tính từ ngày hồ sơ được nộp cùng với lệ phí đúng quy định;
• Nếu hồ sơ không hợp lệ, trong vòng 03 ngày làm việc tính từ ngày hồ sơ được nộp, cơ quan có thẩm quyền phải thông báo cho cá nhân nội dung cần chỉnh sửa / bổ sung dưới dạng văn bản;
• Nếu sau 03 ngày làm việc, cá nhân hộ kinh doanh không nhận được thông báo sửa đổi/ bổ sung hoặc giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh thì có quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định pháp luật.

– Một số lưu ý khi thành lập hộ kinh doanh cá thể, đó là:

+ Về chủ thể của hộ kinh doanh:

• Mỗi người chỉ được quyền thành lập 01 hộ kinh doanh cá thể xét trên phạm vi toàn quốc,
• Nếu đã từng thành lập hộ kinh doanh mà không thực hiện thủ tục đóng cửa dù đã không còn hoạt động thì cũng không thể thành lập hộ kinh doanh mới.
• Do tính chất pháp lý đặc thù của hộ kinh doanh là không có tư cách pháp nhân và phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh;
• Cá nhân, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh không được đồng thời là chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp danh trừ trường hợp được sự nhất trí của các thành viên hợp danh còn lại;
• Tuy nhiên, nếu chủ hộ kinh doanh có nhu cầu thành lập song song công ty TNHH và công ty cổ phần bên cạnh họa động của hộ kinh doanh thì không hạn chế.

+ Về vấn đề thuế của hộ kinh doanh cá thể: Thuế đối với hộ kinh doanh là thuế khoán và thuế giá trị gia tăng trực tiếp không được khấu trừ thuế đối với bạn hàng, do đó nhiều đối tác cân nhắc khi mua hàng hóa của hộ kinh doanh cá thể. Tuy nhiên hộ kinh doanh cá thể có lợi thế là kê khai thuế đơn giản, phù hợp đối với các chủ thể có nhu cầu kinh doanh các mặt hàng phục vụ nhu cầu tiêu dùng cá nhân, dịch vụ ăn uống … 

+ Về nơi kinh doanh của hộ kinh doanh: Một hộ kinh doanh có thể hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm nhưng phải chọn một địa điểm để đăng ký trụ sở hộ kinh doanh và phải thông báo cho Cơ quan quản lý thuế, cơ quan quản lý thị trường nơi tiến hành hoạt động kinh doanh đối với các địa điểm kinh doanh còn lại, …

+ Bên cạnh đó, Hộ kinh doanh cá thể được chuyển đổi thành doanh nghiệp như là: Công ty TNHH và công ty cổ phần. Hộ kinh doanh không thể xuất hóa đơn VAT khấu trừ, mà chỉ có thể xuất hóa đơn VAT trực tiếp.

Trên đây là những vấn đề về hộ kinh doanh theo quy định của pháp luật Việt Nam. Chúng tôi rất sẵn lòng lắng nghe và giải quyết mọi khó khăn của quý khách liên quan đến Pháp luật về Doanh nghiệp.

Gọi ngay tới số Hotline: 0962.264.737 hoặc tới địa chỉ Công ty tại 176 Đường Láng – Thịnh Quang – Đống Đa – Hà Nội để nhận được sự hỗ trợ.

DN0024