Công ty TNHH 1 thành viên có phải lập ban kiểm soát hay không?

1. Cơ cẩu tổ chức

Điều 79 Luật Doanh nghiệp năm 2020 quy định về cơ cấu tổ chức quản lý của công ty TNHH Một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu như sau: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu được tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mõ hình sau đây: Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc; Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc.

Đối với công ty có chủ sở hữu công ty là doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 88 của Luật này thì phải thành lập Ban kiểm soát; trường hợp khác do công ty quyết định. Cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc, tiêu chuẩn, điều kiện, miễn nhiệm, bãi nhiệm, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của Ban kiểm soát, Kiểm soát viên thực hiện tương ứng theo quy định tại Điều 65 của Luật này; Công ty phải có ít nhất một người đại diện theo pháp luật là người giữ một trong các chức danh là Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty hoặc Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp Điều lệ công ty không quy định thì Chủ tịch Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty là người đại diện theo pháp luật của công ty.

Trường hợp Điều lệ công ty không quy định khác thì cơ cẩu tổ chức, hoạt động, chức năng, quyền và nghĩa vụ của Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc thực hiện theo quy định của Luật này.

Theo đó, công ty TNHH Một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu được tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mô hình: Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc hoặc Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc.

Đối với công ty có chủ sở hữu công ty là doanh nghiệp nhà nước thì phải thành lập Ban kiểm soát; trường hợp khác do công ty quyết định. Cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc, tiêu chuẩn, điều kiện, miễn nhiệm, bãi nhiệm, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của Ban kiểm soát, Kiểm soát viên thực hiện như: Ban kiểm soát có từ 01 đến 05 Kiểm soát viên. Nhiệm kỳ Kiểm soát viên không quá 05 năm và có thể được bổ nhiệm lại với số nhiệm kỳ không hạn chế. Trường họp Ban kiểm soát chỉ có 01 Kiểm soát viên thì Kiểm soát viên đó đồng thời là Trưởng Ban kiểm soát và phải đáp ứng tiêu chuẩn của Trưởng Ban kiểm soát. Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên phải đáp ứng các tiêu chuẩn và điều kiện theo Luật Doanh nghiệp năm 2020 (khoản 2 Điều 168, 169). Quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm, việc miễn nhiệm, bãi nhiệm và chế độ làm việc của Ban kiểm soát, Kiểm soát viên được thực hiện theo Luật Doanh nghiệp năm 2020 (điều 106, 170, 171,172, 173 và 174).

Công ty phải có ít nhất một người đại diện theo pháp luật là người giữ một trong các chức danh là Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty hoặc Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp Điều lệ công ty không quy định thì Chủ tịch Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty là người đại diện theo pháp luật của công ty. Trường hợp Điều lệ công ty không quy định khác thì cơ cấu tổ chức, hoạt động, chức năng, quyền và nghĩa vụ của Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc thực hiện theo quy định của Luật này.

Như vậy, Luật Doanh nghiệp năm 2020 đã chia ra 02 trường hợp: trường hợp Công ty TNHH Một thành viên có chủ sở hữu nắm 100% vốn nhà nước thì cơ cấu công ty bắt buộc phải thành lập ban kiểm soát.

Trường hợp Công ty TNHH Một thành viên có chủ sở hữu là tổ chức năm giữ 100% vốn (không phải vốn nhà nước) thi không bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát. Việc sửa đổi nêu trên hoàn toàn phù hợp bởi lẽ trong nhiều trường hợp chủ sở hữu nhận thấy không cần thiết thành lập Ban kiểm soát nhưng để tuân thủ yêu cầu của Luật doanh nghiệp thì Chủ sở hữu phải thành lập, trong khi ban kiểm soát chỉ hoạt động hình thức, chỉ để tuân thủ pháp luật.

Luật Doanh nghiệp năm 2020 đã sửa đổi theo hướng chuyển từ bắt buộc thành lập Ban kiểm soát sang cơ chế giao quyền cho chủ sở hữu quyết định và lựa chọn cơ chế giám sát, phù hợp với trường hợp cụ thể của doanh nghiệp; có thể thành lập Ban kiểm soát hoặc thuê kiểm toán độc lập. Sửa đổi này góp phần giảm chi phí và tạo linh hoạt cho doanh nghiệp.

Luật Doanh nghiệp năm 2020 còn bổ sung quy định yêu cầu đối với Công ty TNHH Một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu phải luôn có một người đại diện theo pháp luật là Chủ tịch Hội đồng thành viên, chủ sở hữu hoặc Giám đốc/Tổng giám đốc để giảm cơ hội nhà đầu tư lạm dụng vỏ bọc công ty để thực hiện kinh doanh, gây thiệt hại cho các bên có liên quan.

2. Ban kiểm soát trong công ty TNHH 1 thành viên

Khoản 2 Điều 79 Luật Doanh nghiệp năm 2020 quy định: “Đối với công ty có chủ sở hữu công ty là doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 88 của Luật này thì phải thành lập Ban kiểm soát; trường hợp khác do công ty quyết định. Cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc, tiêu chuân, điêu kiện, miễn nhiệm, bãi nhiệm, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của Ban kiểm soát, Kiểm soát viên thực hiện tương ứng theo quy định tại Điều 65 của Luật này”

Như vậy, Luật Doanh nghiệp năm 2020 đã chia ra 02 trường hợp: trường hợp công ty TNHH Một thành viên có chủ sở hữu nắm 100% vốn nhà nước thì cơ cấu công ty bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát.

Trường hợp công ty TNHH Một thành viên có chủ sở hữu là tổ chức năm giữ 100% vốn (không phải vốn nhà nước) thì không bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát. Việc sửa đổi nêu trên hoàn toàn phù hợp bởi lẽ trong nhiều trường hợp chủ sở hữu nhận thấy không cần thiết thành lập Ban kiểm soát nhưng để tuân thủ yêu cầu của Luật doanh nghiệp Chủ sở hữu phải thành lập, trong khi Ban kiểm soát chỉ hoạt động hình thức, chỉ để tuân thủ pháp luật.

Luật Doanh nghiệp năm 2020 đà sửa đổi theo hướng chuyển từ bắt buộc thành lập Ban kiểm soát sang cơ chế giao quyền cho chủ sở hữu quyết định và lựa chọn cơ chế giám sát, phù hợp với trường hợp cụ thể của doanh nghiệp; có thể thành lập Ban kiểm soát hoặc thuê kiểm toán độc lập. Sửa đổi này góp phần giảm chi phí và tạo linh hoạt cho doanh nghiệp.

Trên đây là những vấn đề về công ty TNHH theo quy định của pháp luật Việt Nam. Chúng tôi rất sẵn lòng lắng nghe và giải quyết mọi khó khăn của quý khách liên quan đến Pháp luật về Doanh nghiệp.

Gọi ngay tới số Hotline: 0962.264.737 hoặc tới địa chỉ Công ty tại 176 Đường Láng – Thịnh Quang – Đống Đa – Hà Nội để nhận được sự hỗ trợ.

DN0124